Footprint là dấu chân hoặc dấu vết mà con người, động vật, đồ vật để lại trên mặt đất. Ngoài ra, footprint còn mang ý nghĩa rất lớn khi nói đến khía cạnh môi trường. Vì vâyj, bài viết hôm nay chúng mình sẽ giới thiệu đến các bạn định nghĩa footprint và carbon footprint là gì, cũng như những cách dễ nhất để làm giảm dấu chân carbon đến môi trường.
I. Footprint nghĩa là gì ?
Để định nghĩa chính xác footprint la gi, đầu tiên bạn cần xác định khía cạnh và ngữ cảnh bạn sẽ sử dụng footprint. Nếu sử dụng trong ngữ cảnh hằng ngày, footprint có nghĩa là dấu chân, dấu vết mà bạn hoặc bất cứ vật gì để lại trên mặt đất. Giống như khi đi bộ trên cát, dấu vết bàn chân của bạn sẽ để lại trên mặt cát, những dấu vết này được gọi là footprint.
II. Carbon footprint là gì?
Thuật ngữ carbon footprint có nghĩa là dấu chân carbon. Theo Wikipedia, dấu chân carbon được định nghĩa là tổng lượng khí nhà kính được sản xuất để hỗ trợ trực tiếp và gián tiếp cho các hoạt động của con người, thường được biểu thị dưới dạng tấn carbon dioxide (CO2).
Mình sẽ đưa ra ví dụ cụ thể để giúp bạn hiểu hơn về carbon footprint la gi: khi bạn lái xe, động cơ sẽ đốt cháy nhiên liệu tạo ra một lượng CO2 nhất định, tùy thuộc vào mức tiêu thụ nhiên liệu và khoảng cách lái xe. Khi bạn sưởi ấm ngôi nhà của bạn bằng dầu, khí đốt hoặc than, thì bạn cũng tạo ra CO2. Ngay cả khi bạn sưởi ấm ngôi nhà của bạn bằng điện, việc tạo ra năng lượng điện cũng có thể đã phát ra một lượng CO2 nhất định. Khi bạn mua thực phẩm và hàng hóa, việc sản xuất thực phẩm và hàng hóa cũng thải ra một lượng CO2.
III. 10 cách giảm tác động của dấu chân carbon đến môi trường
Ngoài định nghĩa carbon footprint là gì, các nhà khoa học và nghiên cứu còn quan tâm đến mức độ ảnh hưởng của dấu chân carbon đến môi trường vì dấu chân này gây ra hiệu ứng nhà kính và dẫn đến biến đổi khí hậu. Vì vậy việc giảm thiểu tác động của dấu chân carbon là điều cần thiết và cấp bách hiện nay.
Bất cứ ai cũng có thể thực hiện những thay đổi đơn giản này: chúng dễ dàng thực hiện và ngay lập tức có hiệu quả trong việc giảm lượng khí thải carbon. Hành động và lựa chọn của chúng ta sẽ tạo nên sự khác biệt và tất cả chúng ta đều có chung trách nhiệm làm bất cứ điều gì có thể để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, dù lớn hay nhỏ. Dưới đây là một số cách giúp giảm tác động của carbon footprint đến môi trường mà chúng ta có thể thực hiện tại nhà:
Giảm ăn thịt
Như bạn đã biết về dấu chân carbon là gì ở phần thông tin trên, hành động hiệu quả nhất mà bạn có thể thực hiện để chống biến đổi khí hậu là ngừng/ hạn chế ăn thịt. Chỉ cần hạn chế tiêu thụ thịt, bạn có thể tạo ra một sự khác biệt rất lớn. Khí thải nhà kính từ kinh doanh nông nghiệp là một vấn đề thậm chí còn lớn hơn cả nhiên liệu hóa thạch.
Các loại thịt đỏ đặc biệt ảnh hưởng đến dấu chân carbon vì chúng tiêu thụ nước nhiều gấp 11 lần và tạo ra lượng khí thải gấp 5 lần so với thịt gia cầm. Bạn không cần phải ăn chay, nhưng ăn thịt ít lại sẽ giúp ích đáng kể cho môi trường.
Để có được một kg thịt bò, phải mất hơn 37,000 lít nước làm ảnh hưởng đến lượng nước ngọt trên thế giới khá nhiều đặc biệt là khi nông nghiệp động vật đang gia tăng mạnh mẽ. Và đừng quên chia sẻ điều này với mọi người xung quanh, rất ít người biết về mối liên hệ giữa thịt và biến đổi khí hậu.
Rút phích cắm thiết bị điện tử
Bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng tất cả các thiết bị điện tử đều hút năng lượng khi cắm vào ổ điện, ngay cả khi chúng tắt nguồn. Chỉ riêng ở Mỹ, những thiết bị này đã rút cạn tới 19 tỷ đô la năng lượng mỗi năm.
Bất cứ khi nào bạn cắm dây điện vào ổ cắm, nó sẽ rút năng lượng. Vì vậy mặc dù thiết bị của bạn không sạc, nhưng bạn vẫn đóng góp vào dấu chân carbon. Giải pháp đơn giản là bạn nên luôn luôn rút phích cắm, trừ khi bạn thực sự sử dụng chúng.
Hạn chế lái xe
Một trong những điều cần biết về carbon footprint nghĩa là gì chính là lượng CO2 thải ra từ xe là một trong những nguyên nhân dẫn đến tác động của dấu chân carbon.
Bạn có thể chọn đi bộ, đi xe đạp hoặc đi xe buýt để giảm thiểu lượng carbon thải ra từ xe máy/ ô tô của bạn. Hiện nay, rất nhiều người chọn đi xe đạp khi đến nơi làm việc, đặc biệt là làn đường xe đạp trở nên phổ biến hơn.
Các thành phố lớn cũng đang đầu tư vào cơ sở hạ tầng giao thông công cộng để giảm thiểu lượng CO2 từ xe ô tô/ máy. Vì dân số ngày càng tăng đã khiến giao thông công cộng hiệu quả trở nên cần thiết hơn bao giờ hết, và các lựa chọn như tàu điện ngầm, xe lửa, xe buýt tiếp tục phát triển, điều này giúp giảm đến 37 triệu tấn CO2 mỗi năm.
Hạn chế mua “thời trang ăn liền”
Thời trang ăn liền hay còn gọi là fast fashion, có nghĩa là những quần áo thời trang thiết kế theo xu hướng từ những buổi biểu diễn catwalk và phong cách của những người nổi tiếng. Những sản phẩm này thường rẻ tiền và thay đổi liên tục.
Việc sản xuất ra quá nhiều “thời trang ăn liền” ảnh hưởng rất lớn đến dấu chân carbon vì áp lực giảm chi phí và tăng
tốc thời gian sản xuất sẽ khiến thải ra nhiều CO2 cho môi trường hơn. Một tác động tiêu cực khác là việc sử dụng thuốc nhuộm dệt rẻ tiền, độc hại sẽ gây ô nhiễm nguồn nước của môi trường.
Vậy phương pháp để giảm carbon footprint là gì? Nếu bạn hạn chế mua những sản phẩm thời trang này sẽ giúp giảm thiểu khá nhiều dấu chân carbon đến môi trường.
Trồng cây
Cho dù bạn sống trong một ngôi nhà hoặc một căn hộ, trồng một số loại cây cảnh xanh tươi là một cách nhanh chóng và dễ dàng để giảm lượng khí thải carbon của bạn. Chúng ta đều biết thực vật hấp thụ carbon dioxide, rất có lợi cho sức khỏe con người. Bạn có thể trồng một số loài hoa thân thiện với ong, một vài loại cây cảnh hoặc vườn rau. Vườn bên ngoài ban công là giải pháp tuyệt vời nhất trong các phương pháp giảm carbon footprint là gì, đặc biệt là nếu bạn sống ở đô thị.
Về cơ bản, các thành phố có xu hướng nóng hơn khu vực nông thôn vì diện tích mặt đường rộng lớn, các tòa nhà bê tông và mức hoạt động tiêu thụ của con người tăng thêm. Vì vậy, việc tạo thêm không gian cho cây xanh hoặc trồng các loại cây trồng thanh lọc không khí trong nhà có thể làm giảm hiệu ứng carbon footprint và dẫn đến làm mát không khí hơn, điều này sẽ là cần thiết với sự thay đổi khí hậu ngày càng tồi tệ.
Chọn mua những thực phẩm địa phương/ organic
Bất cứ khi nào có thể, hãy cố gắng chọn mua/ ăn thực phẩm địa phương, hay còn gọi là những sản phẩm bán trong mùa. Lựa chọn các thực phẩm được trồng tại địa phương, trong thành phố của bạn hoặc khu vực lân cận, giúp giảm lượng khí thải carbon được tạo ra bằng cách vận chuyển thực phẩm từ nơi này đến nơi khác.
Khi một loại trái cây hoặc rau có thể được trồng trong sân sau của bạn, hoặc một trang trại địa phương, chi phí môi trường và dấu chân carbon cũng sẽ giảm đáng kể. Chỉ cần tưởng tượng hành trình mà thực phẩm từ một quốc gia xa xôi được mang đến tay bạn: bằng máy bay, tàu, tàu hoặc xe tải, sản phẩm phải được làm lạnh để không bị hỏng, và thường bị hái/ thu hoạch quá sớm.
Hoặc bạn có thể chọn các sản phẩm hữu cơ không bị phun thuốc trừ sâu độc hại và các hóa chất gây hại cho môi trường khác. Và bạn nên tránh thực phẩm chế biến: thực phẩm chế biến và đóng gói thường có hại cho sức khỏe của bạn và cả môi trường. Các nhà máy chế biến là những nơi gây ô nhiễm rất lớn và các sản phẩm của họ góp phần gây ra các dịch bệnh về sức khỏe như béo phì, tiểu đường và bệnh tim.
Phơi khô quần áo của bạn
Phơi khô là phương pháp sấy khô quần áo truyền thống, cực kì tốt cho môi trường. Sử dụng máy sấy sẽ tiêu hao điện nhiều hơn 5 lần so với giặt. Vì vậy nếu phơi khô quần áo, bạn có thể tiết kiệm được 1/3 lượng khí thải carbon của chúng.
IV. Các khái niệm khác về footprint mà bạn nên biết
Digital footprint là gì ?
Digital footprint là dấu chân kỹ thuật số, nghĩa là dấu vết dữ liệu bạn tạo ra khi sử dụng Internet. Nó bao gồm các trang web bạn truy cập, email bạn gửi và thông tin bạn gửi đến các dịch vụ trực tuyến.
Dấu chân kỹ thuật số đôi khi được chia thành các dấu vết dữ liệu chủ động và thụ động. Dấu vết dữ liệu chủ động là những dấu vết mà người dùng để lại có chủ ý. Facebook, Twitter và bài đăng trên blog, kết nối mạng xã hội, tải lên hình ảnh và video, email, cuộc gọi điện thoại và trò chuyện là một trong những cách mọi người tạo ra dấu vết kỹ thuật số chủ động.
Dấu vết dữ liệu thụ động được kết nối với một cá nhân thông qua các hoạt động mà người dùng thực hiện mà không cố ý đưa ra dữ liệu. Truy cập trang web, tìm kiếm và mua hàng trực tuyến là một trong những hoạt động của dấu vết dữ liệu thụ động
Ecological footprint là gì?
Ecological footprint hay còn được biết vơi cái tên là environmental footprint. Vậy ecological/ environmental footprint là gì? Dấu chân môi trường có nghĩa là mức độ ảnh hưởng của một người, công ty, hoạt động, v.v. đến môi trường, ví dụ như lượng tài nguyên thiên nhiên mà họ sử dụng và lượng khí độc hại mà họ tạo ra.
Còn được gọi là dấu chân sinh thái, đây là một biện pháp cố gắng hạn chế giảm thiểu các tác động ảnh bưởng đến môi trường và thiên nhiên. Ví dụ khi nói đến ngành chăn nuôi lợn, dấu chân sinh thái này có nghĩa là hạn chế tác động của dấu chân carbon, nước, đất và không khí khi chăn nuôi lợn.
Dấu chân sinh thái là một phương pháp đo lường về sự phụ thuộc của con người vào tài nguyên thiên nhiên bằng cách tính toán xem cần bao nhiêu tài nguyên môi trường để duy trì một lối sống cụ thể. Nói cách khác, nó đo lường nhu cầu và khả năng cung cấp của tự nhiên.
Footprint trong xây dựng là gì ?
Trong xây dựng, footprint là diện tích mặt đất được sử dụng bởi xây dựng. Thông thường trong xây dựng, dấu chân tòa nhà là diện tích của một tòa nhà được đo từ bề mặt bên ngoài của bên ngoài tòa nhà nhân với độ sâu được đo theo cùng một cách để tạo ra diện tích hình vuông.
Fashion footprint là gì?
Fashion footprint là dấu chân thời trang. Thông thường một nhãn hiệu thời trang sẽ không bao giờ cho bạn biết bao nhiêu năng lượng, chất thải và nước đã sử dụng để tạo ra một mặt hàng quần áo. Vì vậy để giảm lượng khí
thải carbon của ngành dệt may, fashion footprint đã được ra đời!
Các thương hiệu như H&M, Zara bắt đầu áp dụng dấu chân thời trang vào công nghệ sản xuất, có nghĩa là chọn các loại vải ít hại môi trường hơn như cotton hữu cơ. Quần áo làm từ bông hữu cơ thường không có chất tẩy trắng clo và thuốc nhuộm tổng hợp. Một trong những loại vải thân thiện với môi trường mới nhất là tre. Nó không gây dị ứng, khô nhanh và chống vi khuẩn tự nhiên, và vật liệu này cũng sử dụng ít thuốc trừ sâu và phân bón.
Trên đây là tất cả những thông tin cần biết về carbon footprint là gì và các khái niệm liên quan khác. Hi vọng với bài viết này, bạn sẽ chọn ra được giải pháp dấu chân carbon hiệu quả nhất dành cho bản thân và gia đình!
Xem thêm >> Biến đổi khí hậu là gì? Tác hại, biểu hiện và nguyên nhân biến đổi khí hậu