Bảng hóa trị – Bảng tuần hoàn hóa học các nguyên tố thường gặp

Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

Bảng hóa trị – Bảng tuần hoàn hóa học các nguyên tố thường gặp

Trong chương trình phổ cập đối với học sinh trung học tại Việt Nam bộ môn hóa học được tiến hành dạy vào năm lớp 8. Một trong những môn học bắt buộc và góp đóng góp lớn trong các kì thi trung học cơ sở hay trung học phổ thông. Đây là một môn học vô cùng lý thú và mới mẻ đối với các em học sinh.

Tuy nhiên cũng có rất nhiều em cảm thấy chán ngán vì lượng kiến thức rất nhiều. Khó nhớ mà lại đòi hỏi phải học thuộc một cách cặn kẻ.

Chương trình hóa học lớp 8 chưa mang nhiều kiến thức nặng nề và chuyên sâu. Nhưng nó là nền tảng để các em học lên các cấp bậc cao hơn. Hóa học lớp 8 có đề cập tới các nguyên tố cơ bản với nhiều khái niệm mới lạ như nguyên tố hóa học là gì ? Tính chất hóa học  là gì ? trong đó có hóa trị.

Hóa trị của một nguyên tố là một bảng khá khó nhớ đối với học sinh. Nhưng nếu tìm hiểu kỹ các em sẽ cảm thấy nó hết sức thú vị. Dưới đây là những thông tin về bảng hóa trị mà các em cần biết.

Khái niệm về hóa trị

Từ giữa thế kỷ XIX, khái niệm về hóa trị của các nguyên tố hóa học đã được hình thành. Trước đây, khi nền khoa học còn chưa phát triển một cách văn minh như bây giờ thì người ta định nghĩa về hóa trị của nguyên tố một cách rất đơn giản như sau: Hóa trị của một nguyên tố biểu diễn được khả năng có thể thay thế bao nhiêu nguyên tố Hidro hoặc là oxi của nó.

Ngày nay, hóa trị được định nghĩa rõ rang là một nguyên tố được xác định bằng lượng các liên kết hóa học mà trong một nguyên tử đó của nguyên tố đó được tạo ra trong phân tử. Trong một hợp chất ion thì hóa trị còn được gọi là điện hóa trị. Một nguyên tố có trong hợp chất cộng hóa trị thì hóa trị sẽ được gọi là cộng hóa trị nó có giá trị trùng với số liên kết cộng hóa trị mà số nguyên tử của nguyên tố đó tạo ra liên kết với số nguyên tử của nguyên tố khác.

Vào những năm gần đây thì người ta xác định hóa trị dựa theo số oxi hóa của nguyên tố. Đây là một khái niệm tuy rằng không cụ thể về mặt lý hóa như hóa trị nhưng lại đơn giản hóa một số kiến thức trong hóa học. Dựa vào số oxi hóa chúng ta có thể hiểu đấy là số hóa trị của một nguyên tố hóa học từ đó giải quyết rất nhiều bài toán liên quan, tuy nhiên có nhiều nguyên tố có hóa trị phức tạp mà số oxi hóa lại biểu diễn khác với giá trị của nó. Điều này cũng rất cần chú ý.

Đặc điểm bảng hóa trị

Trong bảng tuần hoàn hóa học được bán rộng rãi trên thị trường. Chúng ta có thể thấy được, hiện tại các nhà khoa học đã tìm ra 118 nguyên tố hóa học. Không phải mỗi nguyên tố hóa học là có một hóa trị khác nhau. Mà mỗi nguyên tố lại có rất nhiều giá trị về hóa trị. Nó được tính theo số điện tích của eletron lớp ngoài cùng và lớp cận cùng. Thể hiện sự dịch chuyển các electron của các nguyên tố khi nó được kích thích

Để tích hóa trị một nguyên tố ta có thể sử dụng quy tắc như sau: Ta lấy chỉ số nhân với hóa trị của nguyên tố này sẽ bằng chỉ số nhân với hóa trị của nguyên tố kia.

Ta có thể viết dưới dạng toán học là x*a=y*b

Trong đó:

a, b là số hóa trị của nguyên tố

x, y là chỉ số của các nguyên tố

Nó quay về bài toán tỉ lệ thuận của lớp 7, học sinh có thể hoàn toàn áp dụng kiến thức toán học đã học trước đó để giải.

Bước giải

– Ta gọi a là số hóa trị nguyên tố cần tìm A

– Áp dụng quy tắc nói trên

– Giải đẳng thức để tìm a, có thể đưa về bài toán tỉ thuận hoặc tỉ lệ nghịch để giải

Cách sử dụng bảng hóa trị

Lúc mới bắt đầu học môn hóa học, để giúp các em là quen và cảm thấy gần gũi với hóa học. Thầy cô đã viết nên những bài thơ về nguyên tố, về hóa trị. Những câu thơ hết sức hay và chính xác về một số nguyên tố hay gặp. Nổi tiếng là bài thơ hóa trị với thể thở lục bát:

Bài thơ hóa trị lớp 8 đầy đủ

Kali , Iot , Hidrô

Natri với Bạc, Clo một loài

Là hoá trị I hỡi ai

Nhớ ghi cho kỹ khỏi hoài phân vân…”

Đoạn thơ trên có thể cho chúng ta hiểu rằng, các nguyên tố hóa học như K, I, H, Na, Ag, Cl đều có chung một hóa trị là I. Bài thơ đã làm hóa học trở nên bớt khô khan, chỉ cần đọc vài lần các em có thể học thuộc được bài thơ, nó sẽ giúp ích cho học sinh từ lớp 8 đến lớp 12.

Tìm kiếm bảng hóa trị ở đâu

Học sinh có thể nhờ thầy cô mua bảng hóa trị được in ấn của nhà xuất bản Việt Nam. Hiện nay, công nghệ thông tin phát triển, các em chỉ cần lên google gõ từ khóa “ bảng hóa trị”, ngay lập tức sẽ có rất nhiều kết quả tìm kiếm. Dưới đây là một bảng hóa trị thông dụng của một số nguyên tố hóa học.

Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học
Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

Từ những thông tin trên, chúc các bạn học sinh có thêm thật nhiều kiến thức và yêu thích bộ môn hóa học hơn. Rất cảm ơn các bạn đã đọc bài viết này.