Quản lý vốn là một trong những yếu tố cực kỳ quan trọng trên thị trường ngoại hối mà kienthucforex luôn muốn các trader mới phải trau dồi thêm kỹ năng cũng như xây dựng chiến lược hiệu quả, phù hợp với nguồn vốn và kinh nghiệm giao dịch của mỗi người. Thường thì những trader mới tham gia vào thị trường luôn coi trọng lợi nhuận, họ tìm mọi cách để gia tăng tỷ lệ thắng trong hệ thống giao dịch của mình nhưng quên đi việc phải quản lý vốn sao cho hệ thống giao dịch đó phát huy tốt nhất hiệu quả của nó. Ngược lại, những trader chuyên nghiệp, thực thụ, họ quan tâm đến việc làm sao để rủi ro trên mỗi lệnh là thấp nhất để có thể vẫn tồn tại được sau một chuỗi những lệnh thua liên tiếp vì họ nhận thức được rằng họ không thể thắng mãi trên thị trường này.
Vậy quản lý vốn tại sao quan trọng?
Giả sử hệ thống giao dịch của bạn có tỷ lệ thắng trên 70%, nghĩa là cứ 100 lệnh thì sẽ có ít nhất 70 lệnh thắng, nhưng bạn có dám chắc là hệ thống giao dịch này sẽ mang về lợi nhuận cho bạn? Nếu 30 lệnh đầu tiên liên tục thua lỗ thì sao? Liệu rằng tài khoản của bạn có còn đủ để thực hiện thêm những lệnh khác hay không?
Vậy thì, để đảm bảo cho hệ thống giao dịch thật sự phát huy tính hiệu quả của nó, các bạn phải làm sao để rủi ro trên mỗi lệnh chỉ là một phần trăm rất nhỏ để tài khoản vẫn có thể trụ vững sau một chuỗi những lệnh thua liên tiếp. Đó là quản lý vốn.
Kienthucforex đã có rất nhiều bài viết về quản lý vốn, các bạn có thể xem lại qua các đường dẫn sau:
- Công thức Kelly. Cách sử dụng trong quản lý vốn
- Quy tắc quản lý vốn 2% của các nhà giao dịch chuyên nghiệp
Trong bài viết lần này, chúng tôi sẽ không đề cập đến việc làm sao để quản lý vốn hiệu quả nữa mà sẽ giới thiệu đến các bạn một chỉ tiêu để xác định mức độ rủi ro của một tài khoản, đó là Drawdown. Drawdown sẽ cho biết chủ tài khoản của nó có đang quản lý vốn, quản trị rủi ro tốt hay không? Đồng thời, drawdown là một tiêu chí quan trọng trong việc lựa chọn tài khoản để copy trade, hay hệ thống giao dịch tự động EAs.
Drawdown là gì?
Trong giao dịch forex, 2 yếu tố quan trọng nhất và luôn tồn tại đối nghịch nhau, đó là lợi nhuận và rủi ro thì drawdown là chỉ tiêu đại diện cho rủi ro. Drawdown thể hiện mức độ biến động đi xuống của một tài khoản trong một khoảng thời gian xác định và đại lượng mà nó đo lường chính là sự sụt giảm nguồn vốn đầu tư.
Drawdown được xác định bằng khoảng cách từ đỉnh của nguồn vốn đến đáy của nguồn vốn trong một khoảng thời gian xác định. Nhưng thông thường, chỉ tiêu này được thể hiện dưới dạng phần trăm, gọi là tỷ lệ drawdown.
Tỷ lệ Drawdown = (Đáy vốn – Đỉnh vốn)/Đỉnh vốn
Thực chất, trong tính toán, chúng ta sẽ lấy (đỉnh vốn – đáy vốn)/đỉnh vốn để drawdown là một tỷ lệ phần trăm dương. Nhưng trong công thức tính, người ta sẽ để (đáy vốn – đỉnh vốn) vì muốn thể hiện đúng bản chất và ý nghĩa của chỉ tiêu này là “mức sụt giảm vốn”, nghĩa là tài khoản phải chuyển từ đỉnh sang đáy, tức là đáy phải xuất hiện sau đỉnh.
Ví dụ: tính tỷ lệ drawdown của tài khoản
Giả sử ban đầu các bạn nạp vào tài khoản 1,000$. Sau đó, 3 tháng thua lỗ liên tiếp và tài khoản chỉ còn 600$. 4 tháng sau tài khoản được cải thiện và bạn có lợi nhuận cao, gia tăng số dư lên đến 1,400$. 2 tháng tiếp theo bạn thua lỗ nhiều và tài khoản chỉ còn 800%. Kết thúc năm, các bạn cải thiện tài khoản lên thành 1,200$.
Ở giai đoạn 3 tháng đầu tiên, tài khoản tạo đáy lần thứ nhất tại 600$, đỉnh là balance ban đầu bằng 1,000$, vậy mức sụt giảm trong giai đoạn này là 400$, suy ra tỷ lệ drawdown là 40%.
4 tháng sau, tài khoản được cải thiện, mặc dù số dư tăng liên tiếp và tạo đỉnh cao nhất trong thời kỳ đang xét nhưng drawdown chưa thay đổi do vẫn chưa tạo đáy tiếp theo sau lần tạo đỉnh đó.
Sau đó, tài khoản tạo đáy 800$, lúc này, mức sụt giảm mới là 600$, tỷ lệ drawdown lúc này bằng 42.86%. Sau giai đoạn này, nếu balance của tài khoản vẫn dao động trong biên độ của đỉnh 1,400$ và đáy 800$ thì drawdown sẽ không đổi.
Các loại drawdown trong forex và cách tính
Được định nghĩa là mức sụt giảm vốn trong một giai đoạn đầu tư nhất định, nhưng drawdown có đến 3 cách tính khác nhau và thể hiện một ý nghĩa nhất định về độ rủi ro của tài khoản giao dịch.
Absolute Drawdown: là mức sụt giảm lớn nhất của tài khoản so với số vốn ban đầu hay tính từ lúc nạp tiền vào tài khoản trong một giai đoạn nhất định. Absolute Drawdown được tính bằng khoảng cách từ đáy thấp nhất của số vốn đến số dư ban đầu của tài khoản và được thể hiện bằng một số tiền tuyệt đối chứ không phải là tỷ lệ phần trăm.
Giá trị Absolute Drawdown của tài khoản chỉ thay đổi khi số dư của tài khoản tạo đáy thấp hơn đáy trước đó. Chỉ tiêu này thể hiện được kết quả lỗ vốn cao nhất tính từ thời điểm nạp tiền vào tài khoản đến thời điểm hiện tại. Absolute Drawdown càng tăng thì cho thấy trader đang thua lỗ càng nhiều so với số vốn ban đầu.
Maximum Drawdown: là mức sụt giảm của tài khoản tính từ đỉnh vốn cao nhất của tài khoản đến đáy vốn thấp nhất tiếp theo, nghĩa là đáy vốn thấp nhất được sử dụng để tính toán chỉ tiêu này phải xuất hiện sau đỉnh vốn cao nhất từng có của tài khoản. Maximum Drawdown cũng thể hiện bằng một số tiền tuyệt đối.
Maximum Drawdown của tài khoản sẽ không được ghi nhận lại cho đến khi balance biến động vượt ra khỏi phạm vi của đỉnh cao nhất và đáy thấp nhất.
Trong hình minh họa ở trên, balance tạo đỉnh cao nhất là 150$ và đáy thấp nhất sau đó là 75$, suy ra Maximum Drawdown lúc này là 75$. Sau đó, balance của tài khoản liên tục biến động nhưng vẫn không thoát ra khỏi giới hạn đó nên chỉ tiêu drawdown này vẫn không thay đổi. Cho đến khi balance tạo đáy mới thấp hơn thì nó mới được ghi nhận lại, lúc này, Maximum Drawdown là 110$ (đỉ
nh vốn cao nhất 150$, đáy vốn thấp nhất 40$).
Chỉ tiêu Maximum Drawdown thể hiện được kết quả thua lỗ cao nhất của tài khoản trong cả quá trình giao dịch nên nó cho thấy mức độ rủi ro cao hơn so với Absolute Drawdown.
Relative Drawdown: chính là Maximum Drawdown được tính theo tỷ lệ %. Relative Drawdown = Maximum Drawdown / Đỉnh cao nhất của vốn. Nhìn vào Relative Drawdown, chúng ta sẽ dễ hình dung mức độ rủi ro của tài khoản thông qua một tỷ lệ % thua lỗ hơn là nhìn vào một con số tuyệt đối.
Ví dụ về cách ghi nhận Absolute Drawdown và Maximum Drawdown trong tài khoản giao dịch forex.
Giả sử số tiền nạp vào tài khoản ban đầu là 100$.
- Lệnh 1: thua 15$, balance giảm còn 85$
Suy ra Absolute Drawdown lúc này là 15$ và Maximum Drawdown cũng là 15$
- Lệnh 2: thắng 30$, balance tăng lên thành 115$
Cả Absolute Drawdown và Maximum Drawdown đều không đổi và bằng 15$ vì nó chỉ ghi nhận mức sụt giảm chứ không phải gia tăng.
- Lệnh 3: thua 55$, balance giảm xuống còn 60$
Lúc này, cả 2 chỉ tiêu drawdown đều được ghi nhận lại. Absolute Drawdown bằng 40$ vì so với số dư ban đầu là 100$. Maximum Drawdown là 55$ (hay 47.8%) vì nó so với đỉnh vốn cao nhất mà tài khoản đã đạt được (115$).
- Lệnh 4: thắng 30$, balance tăng lên thành 90$
Cả Absolute Drawdown và Maximum Drawdown đều không đổi.
- Lệnh 5: thua 40$, balance giảm còn 50$
Absolute Drawdown lúc này được ghi nhận lại thành 50$ và Maximum Drawdown cũng được ghi nhận lại thành 65$ (hay 56.5%, tức là vẫn so với đỉnh cao nhất 115$).
Đến thời điểm hiện tại, đỉnh vốn cao nhất là 115$ và đáy vốn thấp nhất là 50$. Absolute Drawdown thay đổi khi balance tạo đáy mới thấp hơn. Maximum Drawdown thay đổi khi balance vượt ra khỏi giới hạn hiện tại.
Hướng dẫn theo dõi drawdown trong phần mềm MT4
Trên phần mềm MT4, tại khung Terminal, các bạn mở tab Account History. Tại đây, màn hình sẽ hiển thị tất cả các lệnh đã đóng lại trong quá khứ, các bạn kích chuột phải vào một dòng lệnh bất kỳ rồi chọn Save as Detailed Report.
Sau đó, báo cáo được lưu về máy tính của bạn và tự động mở lên.
Lưu ý: trên phần mềm MT4, người ta sử dụng balance để tính toán các chỉ tiêu drawdown, tuy nhiên, rất nhiều trader cho rằng họ không thích cách tính này và thực chất là nó không thể hiện được đúng bản chất của drawdown, không phản ánh một cách chính xác nhất mức độ rủi ro của tài khoản giao dịch. Thay vào đó, họ thường xác định drawdown dựa trên số dư tức thời equity.
Các bạn có thể dễ dàng hình dung điều này như sau: nếu tính dựa trên balance, nghĩa là sau khi các lệnh đã được đóng lại thì hệ thống mới ghi nhận các chỉ tiêu drawdown, còn với equity, drawdown sẽ liên tục được ghi nhận khi lệnh vẫn đang chạy, nó thể hiện được mức độ rủi ro của tài khoản trong suốt thời gian giao dịch trên thị trường.
Ví dụ: balance ban đầu là 100$. Lệnh của bạn lúc đầu có lợi nhuận 30$, sau đó thua lỗ 70$ và cuối cùng đóng lệnh với mức thua lỗ là 20$. Nếu tính theo balance thì Maximum Drawdown là 20%, nhưng nếu tính theo equity thì phải là 53.8% (đỉnh vốn là 130$, đáy vốn là 60$). Tỷ lệ thua lỗ tối đa 53.8% mới phản ánh chính xác mức độ rủi ro cao nhất mà tài khoản đã gặp phải.
Ý nghĩa của tỷ lệ Drawdown trong giao dịch forex
Trong đầu tư forex, nếu chỉ chú ý đến lợi nhuận thì chưa đủ mà một hệ thống giao dịch tốt, hiệu quả cao phải có lợi nhuận tốt nhưng phải đáp ứng được tỷ lệ rủi ro thấp, mà chỉ tiêu để đánh giá chính là drawdown.
Trong forex, thường xuyên theo dõi các chỉ tiêu drawdown là một trong những việc làm cần thiết để quản lý vốn, quản trị rủi ro hiệu quả. Nếu tài khoản của bạn có tỷ lệ drawdown thấp, nghĩa là hệ thống giao dịch đang hoạt động tốt, ổn định trong dài hạn, điều bạn cần làm là phát huy tính hiệu quả của nó bằng cách gia tăng tỷ lệ thắng hay lợi nhuận cho mỗi giao dịch. Ngược lại, một tỷ lệ drawdown cao cho thấy chiến lược hay hệ thống giao dịch mà các bạn đang sử dụng có rủi ro cao, nguy cơ tài khoản bị cháy là rất lớn, lúc này cần dừng lại để xem xét và điều chỉnh lại các chiến lược hay hệ thống giao dịch sao cho tốt hơn, hạn chế mức độ sụt giảm và bảo toàn nguồn vốn.
Bên cạnh đó, tỷ lệ drawdown cũng là một trong những tiêu chí quan trọng khi lựa chọn các robot giao dịch tự động hoặc các tài khoản master trong copy trading.
Nếu các bạn muốn mua hay sử dụng một robot giao dịch tự động, một tín hiệu forex nào đó thì ngoài tỷ suất sinh lợi mà hệ thống đó mang lại thì drawdown là tiêu chí không thể bỏ qua. Một EAs có tỷ suất sinh lợi trung bình là 30% mỗi tháng nhưng Relative Drawdown lên tới 65% thì EAs này có mức độ rủi ro khá cao, các bạn không nên lựa chọn.
Tương tự, khi lựa chọn một tài khoản master để sao chép giao dịch, ngoài việc xem xét lợi nhuận, tỷ lệ thắng, chiến lược mà nhà giao dịch đó sử dụng thì chúng ta phải thận trọng với drawdown.
Ngoài ra, tỷ lệ drawdown là một trong những tiêu chí quan trọng mà các broker đặt ra cho trader để xác định người chiến thắng trong các cuộc thi forex mà sàn tổ chức. Các bạn phải vừa đảm bảo mức gia tăng vốn là cao nhất nhưng phải vừa đảo bảo tỷ lệ drawdown tối đa (Maximum Drawdown) là thấp nhất.
Tỷ lệ drawdown bao nhiêu là tốt?
Trong số các chỉ tiêu drawdown thì Maximum Drawdown hay Relative Drawdown là chỉ tiêu quan trọng nhất, thể hiện rõ ràng mức sụt giảm cao nhất của tài khoản và độ rủi ro của tài khoản đó. Vậy thì Maximum Drawdown bao nhiêu là tốt?
Câu trả lời chính xác nhất chỉ có thể là “Maximum Drawdown càng thấp càng tốt”. Càng thấp thì rủi ro càng ít, tài khoản sẽ không dễ bị cháy.
Tuy nhiên, một sự thật forex hay bất kỳ một thị trường tài chính nào là không thể thắng mãi mà thua lỗ là điều chắc chắn phải xảy ra. Chính vì thế, dù cho là một trader chuyên nghiệp thì Maximum Drawdown của họ vẫn phải là một tỷ lệ lớn hơn 0%.
Không có một tỷ lệ chuẩn nào để xác định tài khoản đang có drawdown tốt, nhưng thông thường, các chuyên gia, các
nhà phân tích tài chính lấy mốc 20% để đánh giá mức độ rủi ro của một tài khoản. Điều này có nghĩa là hệ thống giao dịch của bạn phải đảm bảo Maximum Drawdown không được vượt quá 20%.
Giả sử bạn thua lỗ 20% thì bạn cần phải thắng 25% trên số vốn còn lại để quay về được số vốn ban đầu. Nếu bạn thua lỗ 50% thì cần phải thắng 100% trên số vốn còn lại để quay về được số vốn ban đầu và nếu bạn thua lỗ đến 80% thì tỷ lệ thắng bắt buộc để quay về số vốn ban đầu lúc này sẽ là 400%. Maximum Drawdown càng cao thì khả năng để hòa vốn lại càng khó.
Làm sao để kiểm soát tốt tỷ lệ drawdown?
Trong forex thì tâm lý là một yếu tố “cực kỳ nguy hiểm”, nó có thể phá vỡ mọi kế hoạch giao dịch của bạn, chính vì vậy, để đạt được một tỷ lệ drawdown thấp thì đòi hỏi các bạn phải kiểm soát tốt tâm lý giao dịch và luôn tuân thủ theo những nguyên tắc đã đề ra.
Giới hạn một tỷ lệ drawdown tối đa cho tài khoản
Phụ thuộc vào nguồn vốn hiện tại của tài khoản và mức độ chấp nhận rủi ro của mỗi người mà các bạn có thể xác định một giới hạn Maximum Drawdown tối đa cho phép, nhưng không quá 20%. Có người lựa chọn 20% nhưng cũng sẽ có người chỉ thích 15% chẳng hạn. Và đặt giới hạn đó vào một khoảng thời gian cụ thể, chẳng hạn 1 tuần, một tháng hoặc 1 quý…
Giả sử các bạn đưa ra nguyên tắc duy trì Maximum Drawdown không được cao hơn 20% trong một tháng. Nếu tỷ lệ này vượt quá 20% thì không được giao dịch nữa, xem xét lại hệ thống giao dịch của mình hoặc các chiến lược quản lý vốn và bắt đầu với một hệ thống mới trong tháng tới.
Nếu sau khi điều chỉnh lại hệ thống giao dịch hay tiếp tục nghiên cứu, tìm ra một hệ thống mới tốt hơn, hiệu quả hơn mà tỷ lệ drawdown vẫn không được cải thiện hoặc càng tăng lên cao hơn thì các bạn cần kiểm soát lại tâm lý giao dịch, nếu thấy mọi thứ vẫn ổn mà drawdown vẫn cứ tăng thì có nghĩa là bạn thật sự không phù hợp với nghề trading này.
Giới hạn thua lỗ thấp nhất cho mỗi giao dịch
Một trong những nguyên tắc mà các bạn có thể áp dụng chính là giới hạn thua lỗ cho mỗi lệnh chỉ từ 1-1.5% tổng số vốn hiện có của tài khoản. Với nguyên tắc này, nếu thua lỗ liên tiếp 10 lệnh thì tài khoản chỉ mới mất đi từ 10-15% tài khoản, nếu thua lỗ liên tiếp 20 lệnh thì mất đi từ 20-30% tài khoản, khả năng phục hồi về mức hòa vốn là rất khả thi.
Để áp dụng nguyên tắc này, các bạn cần tuân thủ nghiêm ngặt việc sử dụng tỷ lệ đòn bẩy vừa phải, kết hợp khối lượng giao dịch thấp và đặt biệt là luôn đặt stop loss cho tất cả các lệnh.
Bên cạnh đó, nếu liên tục thua nhiều lệnh thì nên điều chỉnh giảm giới hạn thua lỗ, tương ứng với số vốn hiện tại. Giả sử ban đầu các bạn giới hạn thua lỗ cho mỗi lệnh là 2%, sau đó thua liên tục 10 lệnh, tài khoản mất đi 20% số vốn. Lúc này, các bạn nên giảm tỷ lệ thua lỗ xuống còn 1.5% hoặc 1%, chiến lược này sẽ giúp tỷ lệ drawdown không tăng lên quá nhanh trong trường hợp các lệnh cứ liên tiếp thua lỗ.
Tuy nhiên, nếu số lệnh thua lỗ liên tục lên đến con số hơn 30 hoặc drawdown đã vượt quá giới hạn cho phép thì các bạn nên dừng lại.
Kết luận
Mặc dù chỉ tiêu drawdown thật sự rất quan trọng trong vấn đề quản lý vốn, quản trị rủi ro nhưng không ít các trader dửng dưng và xem nhẹ nó. Các bạn nên biết rằng, dù có kỹ thuật phân tích tốt đến đâu hay tỷ lệ thắng có cao như thế nào nhưng nếu không quản lý vốn tốt, không quản trị rủi ro hiệu quả thì về lâu về dài, các bạn cũng không thể đạt được lợi nhuận như kỳ vọng. Việc theo dõi drawdown của tài khoản rất dễ dàng nhưng cái khó là ở chỗ làm sao để kiểm soát nó ở mức thấp nhất. Có vô vàn những kỹ thuật, những quy tắc để các bạn quản lý vốn hiệu quả nhưng quan trọng hơn hết vẫn là tính kỷ luật.
Hy vọng với những gì mà chúng tôi đã chia sẻ trong bài viết, các bạn sẽ hiểu được bản chất và ý nghĩa của drawdown, từ đó lên kế hoạch quản lý vốn hiệu quả để có thể kiểm soát được tỷ lệ này một cách tốt nhất.
Và đừng quên tham gia Lớp học forex miễn phí của chúng tôi trên thoisu.com.vn nhé.
CHÚC CÁC BẠN THÀNH CÔNG.