Chắc hẳn khi xem biểu diễn trực tiếp, nhiều người sẽ thấy ca sĩ và nhạc công đeo tai nghe. Làm thế sẽ giúp được gì cho họ?
Hỏi: Vì sao ca sĩ và nhạc công phải đeo tai nghe khi biểu diễn live?
Trả lời:
Ca sĩ và nhạc công không chỉ đeo tai nghe khi biểu diễn mà cả khi thu âm cũng vậy. Loại tai nghe họ dùng gọi là in-ear monitors (IEM), có tác dụng giúp người biểu diễn nghe thấy chính giọng mình ngay cả khi nhạc xung quanh được chơi với âm lượng rất lớn.
Để hiểu về cách IEM hoạt động, trước hết chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cách các bản thu âm ngày nay được thực hiện như thế nào. Đầu tiên người ta sẽ thu âm từng loại nhạc cụ, sau đó lồng ghép, chỉnh sửa, nén và thêm hiệu ứng cần thiết. Tuy nhiên, quá trình này có thể bị tác động rất nhiều nếu như có tạp âm từ bên ngoài lọt vào trong quá trình thu âm, chẳng hạn như tiếng của một loại nhạc cụ khác, giọng nói, tiếng xe cộ ngoài đường. Để hình dung rõ hơn, có một ví dụ như sau: nếu bạn đi ngoài đường và sử dụng điện thoại, người ở đầu dây bên kia sẽ nghe rõ cả tiếng của bạn cũng như tạp âm bên ngoài. Mic của studio cũng giống như mic ở điện thoại, sẽ thu lại bất cứ âm thanh nào mà nó bắt được, kể cả tạp âm. Thử thu âm tiếng piano và trống ở trong một căn phòng và bạn sẽ nghe thấy không chỉ tiếng trống, tiếng piano mà còn bất cứ thứ tiếng ồn nào khác xung quanh chiếc piano.
Lấy ví dụ từ một bài hát rất nổi tiếng, “Can Buy Me Love” của nhóm Beatles. Ban đầu họ thu âm với toàn bộ ban nhạc hát trực tiếp trên sân khấu, sau đó mới thêm các chi tiết khác vào bản nhạc như hợp xướng, bộ gõ và phần biểu diễn guitar. Ở đoạn solo guitar (dùng để chèn vào đoạn cả nhóm đang hát), bạn có thể nghe thấy tiếng guitar gốc đang chơi và được thu âm trong khi cả nhóm đang hát live. Tiếng guitar bị lẫn vào trong hoc a đang thu âm các nhạc cụ khác, vì thế trong bản ghi âm hoàn chỉnh, tiếng guitar thật ra là tiếng được chèn vào sau cùng.
Các bản thu âm hiện nay cũng được làm như vậy. Ca sĩ sẽ thu phần hát của mình trong một phòng nhỏ, được gắn cách âm. Phòng này có tác dụng cách li phần vocal khỏi bất cứ tiếng nhạc cụ nào đang được chơi cùng lúc đó ở studio. Hiển nhiên, ca sĩ vẫn cần phải nghe được để có thể căn thời gian và hát cho chuẩn. Tuy nhiên, nếu đặt loa trong phòng, hiện tượng lọt tạp âm sẽ còn trầm trọng hơn, do đó tai nghe với âm lượng vừa đủ nhỏ để làm nhạc nền hoc a sĩ hát vẫn là giải pháp tốt nhất. Đối với các nhạc cụ khác, quá trình thu âm cũng tương tự như vậy
Trong khi biểu diễn trực tiếp, ca sĩ cũng đeo tai nghe IEM với bề ngoài rất giống tai nghe thông thường. Một vài năm trước đây, ở các buổi biểu diễn âm nhạc, người ta còn sử dụng loa monitor loại foldback, hay còn gọi là stage monitoring, đóng vai trò giống như hệ thống loa thứ cấp hướng về phía người biểu diễn. Loa foldback có thể dùng để tạo ra âm thanh của nhạc cụ hoặc ca sĩ trên sân khấu, cho phép người biểu diễn có thể nghe thấy những âm thanh cần nghe để làm mốc tốt hơn và chuẩn về thời gian cũng như âm sắc hơn. Vấn đề lớn nhất của loa foldback là nhiều lúc nó cần được chơi với mức lâm lượng rất lớn, đặc biệt là lúc người biểu diễn cần loa foldback chơi lớn hơn tải mà ampli có thể chịu để nghe rõ hơn các loại nhạc cụ lớn khác. Về lâu dài, điều này rất không tốt cho tai, và ảnh hưởng cực lớn đến sức khỏe của người biểu diễn. Chưa kể, nếu nhiều người biểu diễn cùng lúc, mỗi người cần nghe một hoặc một vài loại âm nhạc cụ khác nhau thì tiếng ở trên sân khấu sẽ rất khó nghe vì các âm này bị hòa trộn hết vào nhau.
Bởi lý do ấy, tao nghe IEM vẫn là lựa chọn rất lý tưởng, bởi chúng có thể tạo ra mức âm lượng nhỏ hơn nhiều nhưng vẫn đủ để cho người biểu diễn nghe rõ, giải quyết rất hiệu quả vấn đề lẫn âm, trộn âm. Nhìn chung, những chiếc tai nghe IEM hay được các ca sỹ mang lên sân khấu có ba điểm cộng nằm ở chất lượng âm thanh tốt, khả năng cách âm tốt và độ thoải mái cao. Đó là chưa kể đến tính thẩm mỹ. Nó giúp các ca sỹ thể hiện tốt hơn phần trình diễn trực tiếp của mình trên sân khấu, đặc biệt là các sân khấu lớn.
Các bạn có thể tham khảo các thông tin khác tại đây