Bản chất con người phơi bày rõ nhất trong nguy nan

Poster chính thức từ Netflix của The Platform

Điều gì làm nên sức hút của Platform?

Góc nhìn sáng tạo của kịch bản

Mới lạ, sáng tạo là điều bạn cảm nhận đầu tiên khi xem phim Platform. Phim là sự kết hợp giữa kinh dị, phê phán hiện thực xã hội xen lẫn yếu tố triết lý. Thể loại kinh dị ảo tượng là vùng đất cho những ý nghĩ điên rồ, những điều mà ít ai nghĩ tới. Bối cảnh câu chuyện của Platform bắt đầu có vẻ rất bình thường, ai cũng biết – câu chuyện trong nhà tù. Điều khác biệt và không tưởng là những quy tắc trong nhà tù này. 

Nhà tù là một chiếc Hố, ở đó có nhiều tầng khác nhau. Thức ăn được đưa từ trên xuống và đảm bảo đủ cho tất cả nếu những người tầng trên ăn vừa đủ và chừa phần cho người ở dưới. Nhưng đã không ai làm như thế và đương nhiên những người càng ở tầng thấp thì càng không có gì để ăn, bắt buộc họ phải lựa chọn là ăn thịt đồng loại hay là chết. Chính trong hoàn cảnh khắc nghiệt này con người đã bộc lộ bản chất của mình. Thói tham lam, ích kỷ, đố kỵ thể hiện rõ ràng và trực quan nhất.

Câu chuyện đơn giản nhưng sâu sắc

The Platform là hành trình của nhân vật chính trong một chiếc Hố – một cấu trúc kỳ lạ phân tầng còn có tên là Trung tâm Tự quản Thẳng đứng do Ban Điều hành tạo nên. Tại đó, anh ta gặp gỡ nhiều con người khác nhau sống ở các tầng cao thấp khác nhau, và cứ mỗi tháng mọi người đều sẽ được bố trí vào tầng mới. Tưởng rằng đây chỉ là một cuộc khảo nghiệm nào đó để đạt được chứng chỉ, nhưng thực chất chiếc Hố này là một cơn án mộng đáng sợ hơn bề ngoài rất nhiều.

Bàn ăn dừng lại ở các Tầng

Nhà tù được thiết kế thành cái Hố theo dạng xếp tầng nhằm mô phỏng các cấp bậc trong xã hội, đến mối quan hệ giữa con người với con người, giữa người trên và kẻ dưới, giữa kẻ được lợi và những ai gặp trở ngại. Sự cô lập gần như tuyệt đối của Hố khỏi xã hội đã làm bộc lộ những bản ngã sâu thẳm nhất bên trong con người. Thiếu thốn nhu yếu phẩm, thiếu thốn những mối quan hệ những mối bận tâm riêng, con người trở nên cô độc, vô vị, dần dần nảy sinh nhiều hệ quả như trầm cảm, rối loạn cảm xúc, ảo giác, mơ mộng, phát tác xung đột, trở nên hung hãn mất kiểm soát, sự ích kỷ, sau đó là tự giết mình giết người khác.

Thông điệp của Platform

Sự phân biệt sâu sắc trong xã hội

Đây là thông điệp rõ ràng và dễ nhìn thấy nhất trong suốt diễn biến của phim Platform. Các tầng của nhà tù chính là cách mà xã hội chúng ta phân chia ra các tầng lớp khác nhau từ trên xuống dưới, còn thức ăn là biểu tượng cho những thứ tồn tại từ vật chất đến tinh thần. Lúc họ có đầy đủ, tức là khi ở tầng trên họ chỉ biết bản thân mình, mặc kệ sự gào thét của những người bên dưới. Nhưng sau mỗi tháng khi số tầng thay đổi ngẫu nhiên, họ bị đưa xuống tầng dưới, thiếu thốn thức ăn thì họ cũng chỉ biết kêu gào oán trách. Nếu con người biết nghĩ cho kẻ khác nhiều hơn, mọi thứ đã có thể trở nên vô cùng đơn giản và thoải mái hơn rất nhiều.

Nạn tin giả và thao túng

Bên cạnh sự phân biệt đối xử được thể hiện rõ qua việc phân tầng, The Platform của còn tập trung vào vấn nạn tin giả và thao túng tâm trí con người. Ban Điều hành đã thật sự tạo nên một trò chơi chết người với lớp vỏ bọc hoàn hảo từ lúc bắt đầu, với những luật lệ đơn giản như vào mỗi tháng thì mọi người sẽ được đổi sang tầng mới, cao hơn hay thấp hơn, hay thang máy đồ ăn di chuyển từ trên xuống vào mỗi ngày.

Quyển sách và con dao, thứ gì có thể giúp chúng ta?

Chỉ bấy nhiêu luật lệ đơn giản thế thôi cũng là đủ để những con người nơi đây phát điên. Một bàn ăn to lớn có thể nuôi sống hơn 300 tầng mỗi ngày nếu biết san sẻ lại cạn sạch khi còn chưa đến tầng 100, hay tin đồn về việc Ban Điều hành sẽ không cho ai dưới 16 tuổi vào trong đã khiến kế hoạch của cô gái Miharu bị đảo lộn. Một tin tức giả được truyền đi sẽ gây nhiễu, khiến con người xao nhãng khỏi mục tiêu thật sự, nhiều người còn bị cuốn theo nó và quên đi thực tại và đánh mất tinh thần sáng suốt.

Có ai muốn thay đổi không?

Có. Điển hình là anh chàng da đen. Anh luôn muốn được lên tầng trên. Anh dùng đủ mọi biện cách có thể để được lên tầng trên. Hay như nhân vật chính trong phim, người phụ nữ và con chó của mình, họ muốn tất cả tù nhân phải cùng chia sẻ miếng ăn để tất cả sống sót. Họ thuyết phục, đến dọa dẫm nhưng dường như không có tác dụng với những người đang chăm chăm vào miếng ăn. Người phụ nữ bất chấp nguy hiểm để đi tìm con của mình. Cô không ngại gian khổ, hiểm nguy để đi xuống tầng dưới cùng tìm con của mình. Dù cô bị giết nhưng tinh thần của cô đã cho chúng ta một nghị lực trong cuộc sống này (đương nhiên là không giết người và ăn thịt đồng loại).

Đoạn kết với thông điệp hợp tác mạnh mẽ giữa biến cố

May mắn thay, The Platform không hoàn toàn u ám, tiêu cực và lạc lối đến thế. Goreng đã cật lực đấu tranh để duy trì khát vọng thay đổi hệ thống, vượt qua lằn ranh giữa nhân tính và thú tính để không tự sát hay tự ăn thịt chính mình. Việc lựa chọn giúp đỡ cô bé leo lên được Tầng 0 và trốn thoát là một thông điệp mà các nhân vật khác muốn gửi gắm đến thế giới, rằng các thế hệ con trẻ sau này không nhất thiết phải hứng chịu những hậu quả do chính tiền nhân gây ra. 

Giữa thời điểm dịch bệnh hiện nay, thông điệp này càng thể hiện rõ ràng hơn cả. Một chút quan tâm, sẻ chia từ người này sang người kia chính là thứ dinh dưỡng giúp nuôi lớn sức lực và niềm tin chống trả lại virus, cũng như trong The Platform, chính sự liên kết (dù cho giả tạo và tạm thời) giữa các cá thể đã đem đến chiến thắng chung, và chỉ một quyết định nhỏ, một cử chỉ nhỏ của một cá nhân thôi cũng là đủ để quyết định thời thế sinh tử của những người còn lại.

Nhìn chung, The Platform ghi điểm nhờ cách thể hiện độc đáo một ý tưởng quen thuộc, một cuộc chạy đua sống còn khốc liệt và máu me đúng chất giật gân, nhưng việc thể hiện quá rõ ràng và dày đặc những thông điệp xã hội có lẽ sẽ khiến một bộ phận khán giả ngán ngẩm. Cái kết mở của phim cũng sẽ khó mà làm hài lòng nhiều người, khi bí ẩn về Ban Điều hành, về Hố, và liệu việc gửi cô bé lên tầng 0 có thật sự khiến cục diện thay đổi hay không, đó đều sẽ là những bí ẩn mãi mãi bị chôn vùi.

Xem thêm: